Kars iline 42 kilometre mesafede yer alan Ocaklı köyünün hemen yanı başındaki Ani Antik Kenti bulunmaktadır. Ani Antik kenti, doğuda Aras Nehri’nin kolu olan Arpaçay’a dayanıyor. Arpaçay, Kars ile Ermenistan arasında sınır oluşturuyor. Ani, kuzeybatıda Bostanlar Deresi ile çevrilmiş. Güney ve güneybatı yüzü ise, bugün ilk destek duvarları yıkık olan kalın surlarla korunuyormuş. Ani kenti, M.Ö 3000 yılından itibaren yerleşim yeri olmuş. 24 farklı uygarlık burada hüküm sürmüş. Bu kent sırasıyla Huriler, Urartular, Kimmerler, İskitler, Karsaklar, Araplar gibi çeşitli medeniyetlere 8. yüzyıla kadar ev sahipliği yapmış. Kent İpek yolu üzerine kurulmuş, önemli bir ticaret ve konaklama şehri olarak vasıflandırılabilir. Arpaçay üzerinde büyük bölümü yıkılmış olan İpek Yolu köprüsü, Türkiye ile Ermenistan arasını bağlar durumdaymış. Ancak günümüzde köprü yıkılmış olduğundan arada bir bağlantı kalmamış.
Ani Harabeleri Yapısal Özellikleri
Efes Antik Kenti’nden birkaç kat büyük bir alana kurulmuş olan kentte pek çok eser toprak altından çıkartılmayı bekliyor. Kentin surları stratejik olarak öyle güzel yapılmış ki, düşman askerlerinin içeriye girmesi neredeyse imkansızdır. Bu surların tamamının uzunluğu yapıldığı dönemde 4,5 kilometre uzunluğundadır. Surların büyük bölümü yıkılmış. Yıkılmayan 100 – 150 metrelik kısım ise restore edilmiş. Dış kısımdaki sur ile, iç kısımdaki sur arasında yaklaşık 5 – 6 metrelik bir mesafe var. Surların yüksekliği 7 – 8 metre civarındadır. Dıştaki suru aşan düşman, hemen karşısında ikinci bir sur ile karşılaşıyor. İşte bu esnada, iki surun arasında kalan düşman imha ediliyormuş. Bu surlar oldukça akıllıca düşünülüp, inşa edilmiş.
Geçmişten Günümüze Ani Harabeleri
Bu şehirdeki birçok eser depremler, yıldırımlar, kışın zor şartları nedeniyle tahrip olmuş. Hatta Arpaçay’ın hemen karşısındaki Ermeni topraklarında bulunan taş ocaklarında patlatılan dinamitlerin bile buradaki eserlerin tahribatında etken olduğu söylenmektedir. Ani kentinin doğu tarafındaki Arpaçay ve vadisi oldukça derindir. Yukarıdan bakıldığında kanyon şeklinde görünmektedir.
Bu kente “Kırk Kapılı Şehir” ve “1001 Kiliseli Şehir” payeleri verilmiş ama bu çok geçmişte kalmış. Kilise, Katedral, cami gibi farklı inançlara ait birçok ibadet yeri bulunmaktadır. Bu nedenle buraya “Mabetler’in Kenti” adı verilmiş.
11. yüzyıl başlarında 100 bin kişilik nüfusu varmış. 1064 yılında Selçuklu Sultanı Alparslan “Ani şehrini fethettim ve yönetimini hükümdarlığım altındaki Şeddat oğullarına verdim” demiş. Ani, Anadolu’da Türklerin ele geçirdiği ilk şehir olarak tarihe geçiyor. 1072’de Selçuklular’ın inşa ettiği sekizgen minareli Menuçher Cami, halen ayakta durmakta olup, Anadolu’daki ilk Türk Cami olma özelliğine sahiptir.
Tarih içerisinde istilalar ve depremler gibi nedenlerden 100 bin üzerindeki nüfus zamanla azalmış. 1239’da Moğol istilasına uğrayan bu şehir yakılıp yıkılıyor. Bölgenin en görülmeye değer eserlerinden bir Kurtarıcı İsa Kilisesi. Burası Aziz Patrick Kilisesi ve Keçel Kilisesi olarak da tanınmaktadır. 1034 senesinde Kral 3. Sambat tarafından inşa edilmiş silindirik planlı bir kilisedir. 1930’lu yıllarda yıldırım düşmesi sonucu silindir şeklindeki bu kilise tam ortadan dikey olarak yarılıp, yarısı tahrip olmuş ama diğer yarısı halen ayakta duruyor.
1215 senesinde inşa edilmiş olan Tigran Honents Kilisesi’nin iç cephe duvarlarının ve kubbesinin iç kısmındaki Hz. İsa’nın yaşamını sembolize eden freskleri ile dönemin en önemli eserlerindendir. İçindeki fresklerin çokluğu nedeni ile aynı zamanda resimli kilise olarak da bilinmektedir.
Kral 2. Gagik tarafından 998 senesinde yaptırılmış olan Abukgham Vent Grepor Kilisesi ise sarp kayalıkların üzerine kurulmuş. Bu nedenle buraya Güvercinli Kilise adı da verilmiş. 987 – 1010 yılları arasında yapılmış olan Büyük Katedral ise Alparslan’ın kenti fethinden sonra cami olarak kullanılmış. Bu sebeple Fethiye Cami olarak da bilinmektedir. Günümüzdeki Ani Harabeleri içinde en iyi durumdaki eserdir. Armen mimarisinin başyapıtlarından olan Havari Kilisesi ise 1031 senesinde patrikhane olarak inşa edilmiştir. Selçuklu fethinden sonra ilave yapılar ile Kervansaray’a dönüştürülmüştür.
Ani Harabeleri- Ani Antik Kenti’ne Nasıl Gidilir?
Demiryolunu tercih ederseniz Kırıkkale, Kayseri, Sivas, Erzincan ve Erzurum şehirlerini görebilirsiniz.
Kars Doğu Ekspresi sonrasında en çok tercih edilen ulaşım mesafe uzaklığından kaynaklı olarak havayolu oluyor. Başta THY olmak üzere Anadolu Jet ve Pegasus firmalarının 2 saatlik direkt uçuşlarla Kars Havalimanı’na ulaşabilirsiniz. Kars uçak bileti fiyatlarıyla hemen hemen aynı ücretlere denk gelen otobüsle ulaşımla dilediğiniz gün Kars’a direkt ulaşabilirsiniz.
Kars uçak biletinizi erken rezervasyon avantajlarından faydalanarak çok uygun fiyatlara kolaylıkla satın alabilirsiniz.